‌­ ‌­ ‌­ دبی، بزرگترین شهر کشور امارات متحده عربی است. این شهر در حال حاضر به عنوان یک شهر جهانی و بازرگانی موفق در منطقه شناخته می‌شود. شهرداری دبی یکی از سازمان‌های پیشرو در بحث مدیریت دانش در کشور امارات متحده عربی محسوب می‌شود.

مدیریت دانش در شهرداری دبی چگونه آغاز شد؟

‌­ ‌­ ‌­ شهرداری دبی یکی از ارگا‌ن‌های تابعه دولت این شهر است که با هدف برنامه‌ریزی، ارائه خدمات شهری و نگهداری از امکانات محلی تاسیس شده است. این سازمان بالغ بر ۱۲ هزار کارمند داشته و شامل ۶ بخش کسب‌وکار است. شهرداری دبی یکی از سازمان‌های پیشرو در بحث مدیریت دانش در این کشور محسوب می‌شود.

‌­ ‌­ ‌­ این سازمان در ابتدا و در سال ۲۰۰۰ مدیریت دانش را به صورت ابتدایی و در غالب یک پروژه به اجرا درآورد و در ادامه آن، چشم‌انداز و اهداف مدیریت دانش خود را توسعه داد. مبتنی بر این پروژه، فرایند مدیریت دانش در این سازمان به یک فرایند سازمانی تبدیل شد که توسط بخش دانش و نوآوری پشتیبانی می‌شد. این روند تا سال ۲۰۱۹ ادامه داشت. پس از آن و در سال ۲۰۲۰، با توجه به وقوع اپیدمی کرونا، تغییر برخی فرایندها و فعالیت‌های کاری از شکل حضوری و فیزیکی به مجازی و به شکل دورکاری در دستور کار قرار گرفت. به همین ترتیب بخش اعظم فعالیت‌های مدیریت دانش این سازمان از شکل حضوری به شکل مجازی تغییر پیدا کرد. با وجود این تغییر، میزان رضایت و بهره‌وری کارکنان از فرایند مدیریت دانش سازمان همچنان در سطح بالایی قرار دارد. بخش دانش و نوآوری شهرداری دبی، در حال حاضر در حال شناسایی مهارت‌ها و ابزارهایی است که کارمندان برای ادامه فرایند مدیریت دانش در آینده به آن نیاز خواهند داشت. از جمله فناوری‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی.

برنامه مدیریت دانش و نوآوری شهرداری دبی

‌­ ‌­ ‌­ شهرداری دبی مدیریت دانش را همراه و مکمل با مؤلفه نوآوری در نظر می‌گیرد. به این شکل که مدیریت دانش نوآوری را هدایت کرده و کمک‌رسان فرایند تبدیل ایده‌ها به واقعیت خواهد بود. به همین ترتیب در برنامه مدیریت دانش این سازمان، مؤلفه نوآوری نیز در نظر گرفته شده است. مطابق با این برنامه، نوآوری توسط هر یک از افراد در طول فرایندهای کاری روزانه ایجاد شده، شناسایی می‌شود و پاداش‌دهی می‌شود. برنامه مدیریت دانش و نوآوری شهرداری دبی دارای گواهینامه استاندارد ISO 30401 سیستم‌های مدیریت دانش است. شاخص‌های کلیدی عملکرد تعریف شده بر اساس این استاندارد، خروجی و میزان تاثیر برنامه مدیریت دانش را بر اساس حوزه‌های متمرکز استراتژیک این سازمان دنبال می‌کند. همسویی نزدیک برنامه مدیریت دانش این سازمان با استراتژی سازمانی این امکان را فراهم می‌آورد که شاخص‌های کلیدی عملکرد برای هر پروژه و نوآوری، شناسایی و ایجاد شود.

ابزارها و تکنیک‌ها

‌­ ‌­ ‌­ همانند هر برنامه مدیریت دانش دیگری، برنامه مدیریت دانش و نوآوری شهرداری دبی از ابزارها و تکنیک‌های گوناگونی استفاده می‌کند. برخی از کلیدی‌ترین ابزارها و تکنیک‌های این برنامه در ادامه تشریح می‌شود:

• انجمن‌های دانشی:

این انجمن‌ها که با هدف تسهیل در فرایند به اشتراک‌گذاری دانش ایجاد می‌شوند، رویدادهایی هستند که در آن کارمندان و افراد سازمان در آن دانش و تجربیات و نظرات خود پیرامون بهترین شیوه انجام یک کار را به اشتراک می‌گذارند.

• آزمایشگاه نوآوری:

آزمایشگاه نوآوری تکنیکی است که در آن کارمندان و ذینفعان خارجی سازمان، راه‌حل‌های مبتکرانه و خلاقانه خود در حوزه‌های استراتژیک سازمان را ارائه می‌دهند. ابزار اصلی به کار گرفته شده در این تکنیک، طوفان فکری است.

• مستندسازی درس‌آموخته‌های پروژه:

مستندسازی و ثبت درس‌آموخته‌ها به یک فرایند اصلی در روند اجرای پروژه‌های این سازمان تبدیل شده است. به همین ترتیب تیم‌های اجرایی پروژه‌ها نیز پیش از اقدام به اجرای پروژه، موظف هستند تا درس‌اموخته‌های موجود در پروژه‌های مشابه را مطالعه کنند. این روند به نوعی به عنوان بخشی از متدولوژی مدیریت پروژه در این سازمان شناخته می‌شود.

• سیستم پلاس (Plus System):

این سیستم به کارکنان کمک می‌کند تا تحقیقات خود در مورد نیازهای دانشی و حوزه‌های کلیدی سازمان را انجام داده و در صورت امکان، آن را منتشر نمایند.

نتایج و دستاوردها

‌­ ‌­ ‌­ برنامه مدیریت دانش و نوآوری شهرداری دبی، موفق به دستیابی به سطح ۵ ابزارهای ارزیابی قابلیت مدیریت دانش انجمن بهره‌وری و کیفیت آمریکا (APQC) شد و به همین دلیل به عنوان یکی از سازمان‌های برتر مدیریت دانش ۲۰۲۱ شناخته شد.