انجمن‌های خبرگی گروهی از افراد هستند که علایق مشترکی را برای کاری که انجام می‌دهند، دنبال می‌کنند و در صورتی که جلسات خود را به صورت مرتب برگزار کنند، از این طریق یاد می‌گیرند که چگونه آن کار را به نحو بهتری انجام دهند. در مدیریت دانش، انجمن‌های خبرگی به صورت ذاتی یا خود به خود ایجاد می‌شوند تا مهارت‌ها، دانش و تخصص مشترک در میان کارکنان را به اشتراک بگذارند. انجمن‌های خبرگی ابزاری برای انتقال دانش از خبرگان به تازه‌ کاران و کوتاه‌ کردن منحنی یادگیری است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه تا انتهای این مطلب با مشاوره مهندسی نداک همراه باشید.

انجمن‌های خبرگی چیست؟

انجمن‌های خبرگی گروه‌هایی از افراد هستند که در یک موضوع مشخص، تخصص، علاقمندی‌ها، دغدغه‌ها و مسئله‌های خود را به اشتراک می‌گذارند. مدیریت دانش از طریق ایجاد انجمن‌های خبرگی تضمین می‌کند که دانش بین جزایر مجزای دانشی موجود در سازمان به سهولت جریان پیدا نماید. انجمن‌های خبرگی گروهی از کارکنان سازمان هستند که با فرآیندهای بهبود کسب و کار در یک حوزه دانشی تغذیه می‌شوند. اعضای انجمن‌های خبرگی، میزان درک خود از موضوع محوری انجمن را بصورت مستمر، با پرسیدن و پاسخ دادن سوال‌ها، به اشتراک گذاری اطلاعات، استفاده مجدد از ایده‌های خوب، حل مسئله‌های یکدیگر و ایجاد روش‌های جدیدتر و بهتر برای انجام فعالیت‌ها بالا می‌برند.
این گروه‌ها می‌توانند بصورت طبیعی بوجود بیایند، چرا که اعضای این گروه به طور معمول به یک دامنه یا حوزه از فعالیت‌های ‌سازمان علاقه‌مند می‌باشند. چنین گروهی می‌تواند به طور تخصصی با هدف کسب دانش مربوط به یکی از حوزه‌های کاری سازمان نیز تشکیل شود.

انجمن‌های خبرگی می‌توانند در واحدهای مختلف یک سازمان و یا فراتر از مرزهای یک سازمان، بسته به اهداف آن ایجاد شوند. این انجمن‌ها معمولاً برای به‌ اشتراک‌گذاری دانش و تخصص و ایجاد مهارت‌های مشترک، در میان گروهی از افراد سازمان که مشکلات مشابهی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ همچنین برخی از انجمن‌های خبرگی روی ایجاد دانش و نوآوری جدید تمرکز دارند. اندازه این انجمن‌ها از ۲ یا ۳ نفر تا هزاران نفر متغیر است و تخصص‌های آن می‌تواند همگن یا ناهمگن باشد.

در انجمن‌های خبرگی اعضاء از طریق فرآیند به اشتراک‌گذاری اطلاعات و تجربیات در گروه، مطالبی جدید میآموزند و این فرصت را می‌یابند که سطح مهارت خویش را افزایش دهند. گروه‌های تخصصی می‌توانند بصورت آنلاین، مانند گروه‌های خبری و یا بصورت حضوری، مانند سالن‌های غذاخوری و یا در محیط یک کارخانه یا هرجای دیگر، در یک محیط فیزیکی تشکیل گردند. از طریق ارتباطات غیررسمی بین افراد در انجمن‌های خبرگی و در فرایند تسهیم تجارب، ارزش افزوده بالایی برای فرد و کل گروه ایجاد می‌شود و اعضاء در این فرآیند یادگیری غیررسمی می‌توانند به ایجاد و بالا رفتن سرمایه اجتماعی شرکت کمک کنند.

انجمن‌های خبرگی، یک خرده ساختار منعطف سازمانی هستند که از روش‌ها و ابزارهای مختلف برای حل مسئله، تعامل و اشتراک دانش استفاده می‌کنند. انجمن‌های خبرگی ابزاری بهینه برای شناسایی، تسهیم، انتقال و ثبت دانش – به خصوص دانش‌های ضمنی که افراد ضمن کار به طور تجربی می‌آموزند – است. به عبارتی، انجمن‌های خبرگی، منبعی غنی برای کسب، کدگذاری و ذخیره دانش‌های ضمنی است و در حیطه‌ای وارد عمل می‌شوند که سایر ساز و کارها و ابزارهای مدیریت دانش در آن کارایی چندانی ندارند.

مطالعات نشان داده است که افراد یک سوم از زمان کاری خود را در جستجوی اطلاعات کاری هستند و احتمال اینکه برای دستیابی به پاسخ خود به سراغ یکی از همکاران خود بروند، ۵ برابر بیشتر از آن است که از منابع دانش عینی از قبیل کتب، دستورالعمل‌ها و پایگاه‌های داده استفاده کنند. بنابراین به نظر می‌رسد که استفاده از انجمن‌های خبرگی برای آموزش کارکنان، ابزاری کاراتر از دوره‌های آموزش رسمی است و این انجمن‌ها به ایجاد و توسعه دانش از طریق داستان‌سرایی بین همکاران و بهبود مهارت‌های عملی ایشان کمک شایانی می‌کند و علاوه بر صرفه‌جویی در زمان یادگیری، می‌تواند در مواردی از قبیل آموزش بهترین شیوه انجام امور و تلاش برای عدم تکرار اشتباهات توسط سایر همکاران، طوفان مغزی و بحث در مورد شیوه بهینه انجام یک پروژه و دستیابی به قابلیت‌های جدید مثمرثمر باشد.
وظیفه سازمان در قبال این انجمن‌ها، زمینه‌سازی برای ایجاد آن‌ها در حوزه‌های دانشی است که این راهکار می‌تواند به بهبود معیارهای دانش سازمانی کمک کند؛ سپس سازمان باید زمینه دوام و بقاء آن‌ها را فراهم کند، باید به آن‌ها در راستای ماموریت سازمان جهت بدهد و در صورت نیاز در استحاله آ‌ن‌ها به یک ساختار رسمی‌تر کمک کند.

• چرا انجمن‌های خبرگی بکار می­‌روند؟

ساده‌ترین و قوی‌ترین دلیل شکل‌گیری انجمن‌های خبرگی آن است که سازمان‌ها بتوانند بطور موثر در به‌ اشتراک‌گذاری و توسعه مهارت‌ها و دانش در میان کارکنان، بدون آنکه نیاز به سرمایه ‌گذاری چندانی باشد، اقدام نمایند. به‌ عبارتی اگر انجمن‌های خبرگی به خوبی طراحی شوند، معمولاً نیازمند سرمایه‌‌گذاری قابل توجهی نیستند. سازمان‌ها می‌توانند از انجمن‌های خبرگی در یک زمینه خاص تا زمانی که افراد به آن زمینه علاقه‌مند باشند، بهره‌برداری نمایند و از آن به‌عنوان راهکاری برای فقدان برنامه‌های توسعه مهارتی برای کارکنان استفاده نمایند.

بسیاری از سازمان‌هایی که دارای انجمن‌های خبرگی هستند، شرکا را تشویق به کمک به یکدیگر می‌کنند. در COP‌ها بعضاً فرصت‌هایی برای تبادل بهترین تجارب در یک موضوع مشترک فراهم می‌شود. به‌عنوان مثال، فردی با مشکلی روبرو می‌شود و سپس فرد دیگری تجربیات خود را به منظور حل کردن آن مشکل به اشتراک می‌گذارد.

به‌ علاوه اعتمادی که میان کارکنانی که از طریق انجمن‌های خبرگی با یکدیگر در ارتباط هستند، پرورش می‌یابد و باعث افزایش رضایت کارکنان و در نهایت حفظ نیروی کار با ارزش می‌شود. انجمن‌های خبرگی برای به اشتراک گذاشتن مهارت‌ها و دانش‌های مشترک کاربرد دارند. گاهی اوقات انجمن‌های خبرگی برای تسریع نوآوری شکل می‌گیرند. در این حالت، افراد از پیشینه‌های کاری مختلف برای بحث و آزمایش برخی ایده‌ها با یکدیگر همکاری می‌کنند.