استخراج دانش (Knowledge Extraction) به فرآیندی گفته میشود که در طی آن اطلاعات مهم و با ارزش از افراد سازمان، اسناد و غیره استخراج و ذخیره شده تا برای حل چالشها و مشکلات آینده سازمان استفاده شوند.
یکی از مهمترین اهداف فرایند استخراج دانش، تبدیل دانش ضمنی خبرگان به دانش آشکار است. این دانش برای سازمان بسیار حیاتی بوده زیرا که میتواند از آن برای حصول موفقیت در فعالیتها و پروژههای آینده استفاده کند.
شرکت های دانش بنیان در تلاش هستند تا با استفاده هوشمندانه از علم و فناوری، توانمندیها و قابلیتهای خود را بهبود بخشند و پلههای ترقی را به طور موثر بپیمایند. حیطه فعالیت این شرکتها بسیار متفاوت است اما تنها وجه اشتراک آنها در این است که دانش به اشتراک گذاشته شده توسط اعضای تیم اهمیت بسیار ویژهای دارد. در نتیجه، مدیران این موسسات همواره در تلاش هستند که این علم و دانش توسعه یافته را حفظ کرده و در سازمان به اشتراک بگذارند. به همین دلیل است که مدیریت دانش در شرکت های دانش بنیان جایگاه بسیار بالایی دارد زیرا به مدیران این امکان را میدهد تا دانش نظاممند و سازماندهی شده را به سازمان آورده و تمامی افراد و تیمها را یکپارچه سازند.
ﭘﺮوژهﻫﺎی اجرا شده، ﺗﻼﺷﯽ منحصربهفرد و ﯾﮕﺎﻧﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ آنها ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد آنها در دﻧﯿﺎی اﺟﺮا پی برد. ﯾﮑﯽ از ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﯾﻦ داراﯾﯽﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد قابلتسخیر در پروژهها، داﻧﺶ ایجاد شده در ﺣﯿﻦ اﺟﺮای پروژه اﺳﺖ. اﯾﻦ داﻧﺶ در ﺻﻮرت وجود فرآیند کسب مناسب، ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻌﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺮای ﻫﺪاﯾﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎی آﺗﯽ مورد استفاده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد.
مدیریت دانش، یک پروژه و فعالیت موقت و محدود به یک بازه زمانی کوتاه مدت و مشخص شده نیست، بلکه فرایندی بلند مدت است که پس از آغاز آن میبایست به صورت مداوم ادامه پیدا کند تا جایی که تبدیل به یک روند تثبیت شده در بطن فرایندهای کاری سازمان شود؛ به عبارت سادهتر مدیریت دانش پایانی ندارد. با این وجود برخی از اقدامات و فعالیتهای مدیریت دانش، پس از استقرار در سطح سازمان متفاوت از زمانی است که سازمان اقدام به پیادهسازی آن نموده است. در ادامه به برخی از مهمترین فعالیتهای مدیریت دانش اشاره میشود که پس از پیادهسازی آن، باید در سطح سازمان به اجرا دربیاید.
پس از وقوع عصر اطلاعات و پیامدهای آن مثل انفجار اطلاعاتی، اندیشمندان بسیاری متوجه ارزش داراییهای فکری و دانشی در عموم افراد جامعه و همچنین در بطن سازمانها شدند. بسیاری از متخصصان در این زمان دریافتند که سرمایه، منابع طبیعی و نیروی کار دیگر اصلیترین منابع اقتصادی نیستند؛ بلکه این دانش و داراییهای دانشی است که بهعنوان مهمترین و اصلیترین منبع اقتصادی بنیادی شناخته خواهد شد. شناخت دانش بهعنوان یک منبع و ابزار قدرت، موجب ظهور نظریههای نوینی در حوزهای نوپا به نام “مدیریت دانش” شد.
پیادهسازی مدیریت دانش در هر سازمان نیازمند تدوین نظامهای مناسب به منظور جلب اعتماد کارکنان و افراد سازمان و افزایش مشارکت آنها در فرایندهای مدیریت دانش است. به همین دلیل طراحی یک نظام انگیزشی و پاداشدهی مناسب میتواند در نهادینهسازی مدیریت دانش سازمانی بسیار موثر واقع شود. نظام انگیزشی در هر سازمان متناسب با امکانات سازمان، سطوح انگیزشی کارکنان، اهمیت دانشها و تجربیات سازمان طراحی میشود.
شهرداری دبی یکی از ارگانهای تابعه دولت این شهر است که با هدف برنامهریزی، ارائه خدمات شهری و نگهداری از امکانات محلی تاسیس شده است. این سازمان بالغ بر ۱۲ هزار کارمند داشته و شامل ۶ بخش کسبوکار است. شهرداری دبی یکی از سازمانهای پیشرو در بحث مدیریت دانش در این کشور محسوب میشود.
علاقه بشر به دانستن آینده از دیرباز وجود داشته است. آینده پژوهی بر پایه علم احتمالات ایجاد شده و عبارت است از تجسم آینده بر اساس تغییرات امروز و برنامهریزی جهت ایجاد و دستیابی به آن. آینده پژوهی به این موضوع میپردازد که چگونه از درون تغییرات و تحولات امروز، رخدادها و واقعیات فردا ایجاد میشوند. در آینده پژوهی، با تکیه بر تواناییهای علمی، گزینههای احتمالی آینده بررسی شده و محتملترین آنها تخمین زده میشود.
هدف از آینده پژوهی، خلق یک آینده مطلوب توسط تغییرات و فعالیتهای امروز است. با توجه به سرعت تغییر در دنیای کنونی و ظهور عصر اطلاعات، آینده پژوهی به یک الزام برای افراد، سازمانها، نهادها و جوامع تبدیل شده است. الزامی که میتواند ایجاد یک آینده درخشانتر و رضایت بخشتر را رقم بزند.
مدیریت دانش برای استارتاپها به عنوان یک ضرورت و الزام شناخته میشوند. استارتاپها، کسب و کارهایی نوپا هستند که اگر به خوبی بر روی آنها سرمایهگذاری شده و اقدامات مدیریتی مناسبی برای آنها انجام شود، میتوانند به رشد و توسعه هرچه بیشتر در جامعه منجر شوند. یکی از اقدامات مدیریتی مناسب برای توسعه هرچه بیشتر و رشد یک استارتاپ، “مدیریت دانش” است.