طرحهای عمرانی با ماهیت پروژهای با توجه به ماهیت کاری خود دارای حجم تولید دانش بالایی هستند. طرحهای عمرانی با حجم بالایی از تولید اسناد و مدارک، دانش و تجربه همراه هستند که در حین اجرای پروژه و توسط سازمانهای مجری و مشاور تولید شده است و باید مستند و مدیریت شود. اهمیت مستندسازی درس آموختههای پروژه تا حدی است که استاندارد مدیریت پروژه PMBOK آنرا بهعنوان یکی از تحویل شدنیهای اصلی اجرای پروژه قلمداد کرده است. متاسفانه همزمان با اتمام این طرحها و پس از ورود به مرحله بهرهبرداری و تحویل پروژه به واحد بهرهبردار، حجم بالایی از اسناد و مدارک و دانش در اختیار و بعضاً در اذهان مجری و مشاور باقی میماند و از پروژه خارج میشود. همچنین با توجه به عدم تعریف روالها و ساختارهای مناسب به منظور کدینگ اسناد و مدارک از ابتدا و در طول اجرای پروژه و ایجاد دستورالعملهای راهنما و ساختاریافته، امکان استفاده مناسب از انبوه اسناد، مدارک و مستندات تولید شده در حین اجرای پروژه فراهم نمیشود.
حال این سوال مطرح میگردد که «دانش در یک طرح عمرانی با ماهیت پروژهای به چه مواردی اطلاق میشود و چه سیاستهایی باید در این خصوص اتخاذ شود؟» دانش در طرحهای عمرانی به ۲ دسته تقسیم میشود که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است:
دانشهای صریح در پروژه شامل اسناد و مدارکی است که در حین اجرای پروژه تولید میشود و دارای ارزش دانشی است. مواردی نظیر نقشههای پروژه، گزارشهای تولیدی، نتایج آزمایشها، مکاتبات با کارفرما، پیمانکار و مشاور و موارد مشابه جزء دانشهای صریح یک پروژه هستند.
دانشهای ضمنی یک پروژه مهارتها و تجربیات، خلاقیتها و موارد دیگری است که در حین اجرای یک پروژه و بواسطه مواجهه با یک سری مسائل و مشکلات، چالشها و یا اجرای فعالیتهایی تخصصی و نادر تولید میشود. نکته قابل ذکر در خصوص این دانشها عدم مستندسازی این موارد و تجمع این تجربیات در ذهن کارکنانی است که در حین اجرای پروژه مستقیماً با این مسائل مواجه میشوند. بدین ترتیب بایستی سیاستهای مناسب به منظور ساختاردهی و مهندسی دانش پروژهها اتخاذ شود.
مدل طراحی شده در شرکت مشاوره مهندسی نداک در این زمینه، مدلی ساختاریافته است که به شناسایی، مستندسازی و ساماندهی انواع دانش ایجاد شده در پروژهها میپردازد.