گزارش موسسه جهانی مکنزی با عنوان «ایران: فرصت رشد یک تریلیون دلاری؟» به بررسی ویژگیها و ظرفیتهای بخشهای مختلف اقتصاد ایران (۱۸ بخش و صنعت) و توجه به موتورهای محرک رشد، به فرصتهای پیش روی اقتصاد ایران پرداخته و پتانسیل ایجاد اشتغال و رشد اقتصاد ایران در دو دهه آینده، یعنی تا سال ۲۰۳۵ را به تفکیک بخشهای مختلف برآورد نموده است.
مؤسسه جهانی مکنزی (MGI) اتاق فکر و بازوی تحقیقاتی شرکت مکنزی است که طی ۲۵ سال فعالیت خود، با هدف کمک به رهبران کسب و کارها، نهادهای عمومی و مؤسسات غیردولتی برای درک عمیقتر تحولات اقتصاد جهانی، گزارشهایی را در مورد موضوعات مربوط به کسبوکارها و اقتصاد منتشر مینماید. همچنین دستور کاری برای اقدام در راستای ایجاد زمینه بارور شدن این پتانسیل ارائه شده است.
این گزارش در مورد نقاط قوت و چالشهای اقتصاد ایران و پتانسیلهای آن طی دو دهه آینده تا سال ۲۰۳۵ بحث میکند. این ثمره چندین ماه تحقیقات عمیق از جمله بررسی بخشهای کلیدی اقتصاد ایران از نفت و گاز تا کالاهای مصرفی روزانه، کشاورزی و فناوری اطلاعات و ارتباطات است. ما به این نتیجه رسیدیم که ایران پتانسیل افزودن یک تریلیون دلار به تولید ناخالص داخلی و ایجاد ۹ میلیون شغل جدید را تا سال ۲۰۳۵ دارد. تحقق این پتانسیل مستلزم بسترسازی عوامل کلیدی رشد سریع، شامل اقداماتی برای افزایش جذابیت کشور برای سرمایهگذاران خارجی، تضمین ثبات اقتصاد کلان، تقویت و تعمیق نظام مالی و ارتباط بینالمللی آن، افزایش بهرهوری و ارتقای زیرساختهای صنعتی است.
موسسه جهانی مکنزی شش نقطه قوت اقتصاد ایران را بر این اساس برشمرد:
۱- تنوع: اقتصاد ایران بسیار بزرگتر از بخش نفت و گاز است.
در شرایط فعلی ایران کمترین وابستگی به نفت خام و گاز در بین کشورهای عمده تولیدکننده نفت خاورمیانه را دارد. در سال ۲۰۱۴ درآمدهای دولت ایران از نفت و گاز کمتر از درآمدهایش از سایر درآمدهای مالیاتی بود. در همان سال، تنها ۲۳ درصد از ارزشافزوده ناخالص واقعی این کشور از نفت و گاز بود. این رقم را میتوان با ۳۰ درصد در امارات متحده عربی، ۴۰ درصد در عربستان صعودی، ۵۰ درصد در کویت و ۵۱ درصد در قطر مقایسه کرد. اقتصاد ایران از یک بخش قوی برخوردار است که ۵۰ درصد از اقتصاد این کشور را به خود اختصاص میدهد. بخشهای عمده فروشی و خرده فروشی در کنار بخشهای املاک و ساختوساز سهم بیشتری نسبت به نفت و گاز از اقتصاد را به خود اختصاص میدهند. تولیدات کارخانهای نیز حدود ۱۰ درصد از آنرا تشکیل میدهد.
۲- آموزش: تعداد مهندسان فارغالتحصیل از دانشگاههای ایران با ایالاتمتحده برابر است.
۳۶ درصد از فارغالتحصیلان دانشگاهی ایران در سال ۲۰۱۳ مدرک مرتبط با مهندسی دریافت کردهاند که ایران را در بین ۵ کشور بالای جهان از منظر تعداد فارغالتحصیلان مهندسی قرار داده است. تقریباً برابر ایلات متحده و بالاتر از ژاپن و کره جنوبی.
۳- رفاه رو به افزایش: تعداد خانوارهای ایرانی که درآمدی بیش از ۲۰ هزار دلار دارند بیش از چین، هند و برزیل است.
تقریباً ۴۵ درصد از خانوارهای ایرانی از درآمد تقریبی بیش از ۲۰ هزار دلار در سال برخوردارند. خانوارهایی که در این سطح درآمدی قرار دارند با عنوان «خانوارهای مصرفی» شناخته میشوند. بر اساس تحلیلهای موسسه جهانی مکنزی (MGI)، حتی بدون گذار به شرایط پسا تحریم، انتظار بر این است که این نسبت در طی دهه آینده به ۴۸ درصد افزایش یابد. سهم کنونی خانوارهای مصرفی ایران تقریباً چهار برابر سهم آن در چین (۱۲ درصد) و هند (۱۱ درصد) میباشد. از بین کل کشورهای بریکس تنها کشور روسیه است که از نظر درصد خانوارهای با درآمد بیش از ۲۰ هزار دلار، با ایران تناسب دارد.
۴- شهرنشینی: تولید ناخالص داخلی شهر تهران بیش از بمبئی است.
هشت شهر ایران بیش از یک میلیون نفر سکنه دارد که بزرگترین آنها تهران- پایتخت با بیش از ۱۰ میلیون نفر جمعیت ساکن میباشد. با حدود سه چهارم جمعیت شهرنشین، دو برابر بیش از هندوستان شهری شده است و همچنین تنه به تنه چندین کشور اروپایی شرقی و غربی از جمله ایتالیا، پرتغال، اتریش و ایرلند میزند. این کشور همچنین بسیار پیشروتر از کشور چین، با درصد شهرنشینی حدود ۵۶ درصد، میباشد. تولید ناخالص داخلی شهر تهران که هموزن منچستر و هلسینکی است از بمبئی، دوبلین، بوداپست، مانیل و ورشو بیشتر است.
۵- فرهنگ کارآفرینی: یک فرهنگ کسب و کار چند صد ساله همچنان در این سرزمین جریان دارد.
شما ممکن است شرکتهایی همچون آمازون و اوبر را در ایران نیابید چون شرکتهای آمریکایی از محدودیتهای قانونی فروش در این کشور برخوردارند؛ اما این به معنی این نیست که ایرانیان دچار قحطی دیجیتالی باشند. برعکس، ورژنهای داخلی ایرانی از تمامی این سرویسها سربرآورده اند. از جمله شرکتهایی چون شیپور، ایسام، کافه بازار، کلوب و یکی از بزرگترین پلاتفرمهای تجارت الکترونیکی در خاورمیانه بنام دیجی کالا که در سال ۲۰۰۶ تاسیس شد و هر ماه حدود ۲,۴ میلیون نفر بازدیدکننده جدید دارد.
۶– موقعیت مکانی و منطقهای: ایران میتواند دوباره به هابی برای تجارت در منطقه تبدیل شود.
ایران با هفت کشور دیگر، با جمعیتی حدود ۴۳۰ میلیون نفر مرز مشترک دارد. کشورهای همسایه، نزدیک به ۴۰ میلیون خانوار مصرفی را تشکیل میدهند که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۵ حدود ۵,۲ درصد رشد کنند. موسسه جهانی مکنزی پیشبینی کرده است که مرکز ثقل اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۵ در مرز کشورهای چین و هند استقرار خواهد یافت که پتانسیلی برای ایران به وجود میآورد تا بهعنوان یک پل ارتباطی بین شرق و غرب عمل کند. ایران همچنین در موقعیت مکانی خوبی برای تجارت منابع طبیعی قرار گرفته است. مرزهای آبی در جنوب این کشور، مناطقی همچون خلیجفارس و تنگه هرمز برای تجارت نفت خام بسیار حیاتی هستند. علیرغم کاهش مبادلات مرزی ایران طی سالهای اخیر، اما همچنان سهم این مبادلات از GDP این کشور بیش از ۳۰ درصد است.
ممنون از اطلاعات خوبتون